കൂഫയുടെ പാരമ്പര്യം

കൂഫയില്‍ പോവുകയോ യൂഫ്രട്ടീസിലെ വെള്ളം രുചിച്ച് നോക്കുകയോ ചെയ്തയ്തിട്ടില്ലാത്തവര്‍ ഖുര്‍ആനെ വായിച്ചിട്ടില്ല എന്നാണ് ഞാന്‍ മനസ്സിലാക്കുന്നത്. എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇസ്‌ലാമിക പണ്ഡിതനായ മുതവക്കിലിന്റെതാണ് ഈ വാക്കുകള്‍. ഇസ്‌ലാമിക സംസ്‌കാരത്തിന്റെയും പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെയും കളിത്തൊട്ടിലായാണ് അദ്ദേഹം ഇറാഖിനെ കാണുന്നത്. ഒരു കാലത്ത് അറിവിന്റെയും അന്വേഷണങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രമായിരുന്നു ഇറാഖ്. പണ്ഡിതന്‍മാര്‍ നിറഞ്ഞ് നിന്നിരുന്ന നാടായിരുന്നു അത്. യൂറോപ്പിന് മുമ്പ് തന്നെ അത്തരം കാര്യങ്ങളില്‍ ഏറെ മുമ്പിലായിരുന്നു ഇറാഖ്.

370 ഓളം വരുന്ന പ്രവാചക അനുയായികള്‍ എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ഇറാഖില്‍ കാലുകുത്തിയത് മുതല്‍ ആ പ്രദേശം പണ്ഡിതരുടെയും കവികളുടെയും നിയമവിശാരദന്‍മാരുടെയും കേന്ദ്രമായി മാറി.

ഒരു സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രമായാണ് അറിയപ്പെട്ടതെങ്കിലും വ്യത്യസ്ത മേഖലകളിലുള്ള പണ്ഡിതന്‍മാര്‍ ഒത്ത് ചേരുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ സമുച്ചയമായി ആ നഗരം വളര്‍ന്ന് കഴിഞ്ഞിരുന്നു. എല്ലാ തരത്തിലുമുള്ള പ്രത്യയശാസ്ത്രപരവും അതോറിറ്റേറിയനുമായ നിയന്ത്രണങ്ങളില്‍ നിന്നും മുക്തമായിരുന്നു അന്നത്തെ വിജ്ഞാനോല്‍പ്പാദനം.

കൂഫയില്‍ അന്ന് ഒരു ഒന്നിനെയും ഭയക്കാതെ സ്വതന്ത്രമായി വിജ്ഞാനോല്‍പ്പാദനം നടത്താന്‍ സാധിക്കുമായിരുന്നു. യുക്തിചിന്തയുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഇസ്‌ലാമിനെ വ്യാഖ്യാനിച്ചിരുന്ന മുഅ്തസിലികള്‍ മുതല്‍ ജൂത ക്രൈസ്തവ പണ്ഡിതന്‍മാര്‍ വരെ അന്നവിടെ സ്വതന്ത്രമായി വായിക്കുകയും വിജ്ഞാനോല്‍പ്പാദനം നടത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു. കൊറദോവയെയും കോണ്‍സ്റ്റാന്റിനോപ്പിളിനെയും പോലെയുള്ള സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രങ്ങള്‍ ക്ഷയിച്ചപ്പോഴും കൂഫ തലയുയര്‍ത്തി നിന്നു.

ഇറാഖി ചരിത്രകാരനായ സയ്യിദ് മുദാര്‍ അല്‍ ഹുല്‍വ് എഴുതിയ ‘അഅ്‌ലാമു കൂഫ’ കൂഫയുടെ സമ്പന്നമായ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചാണ് പറയുന്നത്. കൂഫയുടെ സമ്പന്നമായ പണ്ഡിത പാരമ്പര്യത്തെക്കുറിച്ചും അത് പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഒമ്പത് വാള്യങ്ങളിലായാണ് ഈ പുസ്തകം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ഏഴാം നൂറ്റാണ് മുതല്‍ പതിമൂന്ന് നൂറ്റാണ്ടോളം നീണ്ട് നില്‍ക്കുന്ന സമ്പന്നമായ ഇസ്‌ലാമിക പാരമ്പര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണവും പുസ്തകത്തിലുണ്ട്.

കൂഫയെക്കുറിച്ച് ഏറെ പുസ്തകങ്ങളൊന്നും നിലവിലില്ലെങ്കിലും അബു അബ്ദുല്ല മുഹമ്മദ് ബിന്‍ അലി അലവി, മുഹമ്മദ് സഈദ് അല്‍തരീഹി, അബ്ബാസ് ഇബ്‌നു ബക്കാര്‍ അല്‍ ദബി തുടങ്ങിയ പണ്ഡിതര്‍ കൂഫക്ക് വേണ്ടി മഹത്തായ ബൗദ്ധിക സേവനമാണ് നല്‍കിയത്.

രാഷ്ട്രീയവും ബൗദ്ധികവുമായ രണ്ട് മേഖലകളാക്കി ഈ പുസ്തകം വേര്‍തിരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അതിനാല്‍ തന്നെ കലുഷമായ കൂഫയുടെ രാഷ്ട്രീയാന്തരീക്ഷത്തില്‍ നിന്ന് വേര്‍തിരിച്ച് കൊണ്ട് അതിന്റെ പണ്ഡിത പാരമ്പര്യത്തെ മനസ്സിലാക്കാന്‍ നമുക്ക് സാധിക്കുന്നു.

സ്വതന്ത്രമായ പ്രവിശ്യകളായി തിരിക്കപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ് അല്‍ഹിറ, നജഫ്, കര്‍ബല തുടങ്ങിയ വിശാലമായ പ്രദേശങ്ങളുടെ മൊത്തം പേരായിരുന്നു കൂഫ. കൂഫയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വ്യക്തിത്വങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഈ പുസ്തകം പറയുന്നുണ്ട്.

അറബ്-ഇസ്‌ലാമിക സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തില്‍ കൂഫയുടെ പാരമ്പര്യം അന്വേഷിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ഈ പുസ്തകം നല്ലൊരു ഗൈഡാണ്. ഓരോ വ്യക്തികളെയും വ്യത്യസ്തങ്ങളായ പരിപ്രേക്ഷ്യങ്ങളിലൂടെ നോക്കിക്കാണാന്‍ വായനക്കാരന് സാധിക്കുന്നു.

കൂഫയുടെ ബൗദ്ധിക പാരമ്പര്യത്തിന് ഏറെ സംഭാവനകള്‍ നല്‍കിയ അമുസ് ലിംകളായവരെയും സ്ത്രീകളെയും ഈ പുസ്തകം പരാമര്‍ശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതാണ് സവിശേഷമായ വസ്തുത. പ്രശസ്ത ക്രിസ്ത്യന്‍ കവിയായിരുന്ന സാബിദ് അല്‍ താഇയെക്കുറിച്ച വിവരണം പുസ്തകത്തിലുണ്ട്. എഴുപത് ഇമാമുകളുടെയും പ്രവാചകന്റെ 462 അനുയായികളുടെയും താബിഇകളുടെ 97 ശിഷ്യന്‍മാരുടെയും ചരിത്രം ഇതിലുണ്ട്. മാത്രമല്ല, 6734 ഓളം വരുന്ന പണ്ഡിതര്‍, 11 ഖുര്‍ആന്‍ വ്യാഖ്യാതാക്കള്‍, 11 ചരിത്രകാരന്‍മാര്‍, 852 ഗ്രന്ഥകാരന്‍മാര്‍,3840 കവികളും സാഹിത്യകാരന്‍മാരും, 80 ഭാഷാപണ്ഡിതര്‍, 125 പാരായകര്‍, 5 ഡോക്ടര്‍മാര്‍, 27 സംഗീതജ്ഞര്‍, 750 ന്യായാധിപന്‍മാര്‍ തുടങ്ങിയ വ്യത്യസ്ത മേഖലകളില്‍ കഴിവ് തെളിയിച്ച കൂഫക്കാരെക്കുറിച്ച സാമാന്യം നല്ല വിവരണമാണ് പുസ്തകം നമുക്ക് സമ്മാനിക്കുന്നത്.